Արայիկ Հարությունյան

Պատերազմի հետևանքները պարզ էին հոկտեմբերի սկզբին, սակայն ՀՀ քաղաքական ուժերն ընդհանուր հայտարարի չեն եկել, օրերս հայտարարել է Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը։
Պաշտոնական Երևանն անցած երկու օրերին որևէ կերպ չի արձագանքել այս հայտարարությանը՝ տարբեր վարկածների շրջանառության տեղիք տալով։
Առերևույթ թվում է՝ Հարությունյանն աջակցել է Փաշինյանին՝ պատերազմի չդադարեցման պատասխանատվությունը դնելով ընդդիմության վրա։
Սակայն սա շատ թույլ և հակաքաղաքագիտական թեզ է, որովհետև որևէ երկրում պատերազմի հայտարարման, հրադադարի որոշումները չեն կայացվում քաղաքական կոնսենսուսով ու գտնվում են բացառապես իշխանության պատասխանատվության տիրույթում։
Այս քաղաքագիտական ճշմարտության համատեքստում ստացվում է, որ Հարությունյանը կամ «արջի ծառայություն» է մատուցել Նիկոլ Փաշինյանին, կամ էլ վերջինիս ուղղակի հարվածի տակ է դրել՝ ակնարկելով, որ Հայաստանի վարչապետը հոկտեմբերի սկզբից իմացել է պատերազմի մահաբեր ավարտի մասին ու միջոցներ չի ձեռնարկել ռազմական գործողությունների դադարեցման ուղղությամբ։
Արայիկ Հարությունյանի հայտարարության բովանդակությունն ուղղակի սարսափելի է։
Եթե պատերազմի հետևանքները պարզ էին դեռ հոկտեմբերի սկզբին, ապա Հայաստանի իշխանությունը պատասխանատվություն է կրում հազարավոր զոհերի, տարածքային կորուստների, երկրի ինքնիշխանության փոշիացման համար։ Արցախի նախագահի հայտարարությունը լուրջ քաղաքական, իրավական հետաքննության նյութ պետք է դառնա։
Մասնավորապես, արդիական է այն հարցը, թե արդյո՞ք Փաշինյանը կարող էր դադարեցնել պատերազմը ու դա չի արել ներքաղաքական նկատառումներով, թե՞ պատերազմի դադարեցումը վեր է եղել նրա ջանքերից ու գտնվել է տարածաշրջանային մեծ խաղացողների որոշումների տիրույթում։

Արցախի բանակն ու ԱԳՆ-ն կազմալուծելու, Կարմիր Շուկա-Շուշի ճանապարհից հրաժարվելու, Ստեփանակերտում ադրբեջանական դրոշ տեղադրելու մասին լուրերը ցնդաբանություն են, ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը:
«․․․Բոլորն էլ ցնդաբանություններ են, և պարզապես բացառվում է, որ Արցախի իշխանությունները համաձայնվեն արտաքին ու ներքին թշնամիների բաղձանքներին: Պաշտոնապես պահանջում եմ բոլորից ձեռք քաշել Արցախի անունը և ժողովրդի հույզերը շահարկելուց: Արցախի Հանրապետության պետական բոլոր մարմիններն աշխատում և աշխատելու են, որքան էլ դժվար պայմաններ ու չկամեցող մարդիկ լինեն, սակայն գլխավոր ցավն այն է, որ չկամեցողների մեջ կան նաև հայ ազգի ներկայացուցիչներ»,- գրել է Հարությունյանը:
ԼՂՀ նախագահի օպերատիվ արձագանքը միանգամայն տեղին է, մանավանդ, որ սոցիալական ցանցերում շրջանառվող ասեկոսեները՝ չհերքվելու պարագայում, էապես ազդում են հանրային տրամադրությունների վրա, ընդհուպ՝ ծնելով անվտանգային ռիսկեր։ Այս խնդիրների վերաբերյալ վերջերս հայտարարություն էր տարածել նաև ԱԽ քարտուղար Վիտալի Բալասանյանը ու դրական է, որ գրեթե նույնական են նրա ու նախագահի դիրքորոշումները։
Մյուս կողմից, Հարությունյանի գրառումը հուզական էր, ավելորդ խրատականությամբ հարուստ, ինչը նրա խոսքի արժեքը նսեմացրել է՝ ԼՂՀ նախագահին դարձյալ դարձնելով քննադատությունների թիրախ։
Գլոբալ հարթության վրա Արայիկ Հարությունյանի թե նախապատերազմյան, թե հետպատերազմյան վարքագիծն էապես սահմանափակել է Արցախի իշխանության սուբեկտությունը ու մարդիկ պարզապես լուրջ չեն ընդունում նրա խոսքը ու վիրավորվում են, երբ, ըստ էության, ոչինչ չորոշող ղեկավարը բոլորին խրատներ է տալիս։
«Բացառվում է, որ Արցախի իշխանությունները համաձայնվեն արտաքին ու ներքին թշնամիների բաղձանքներին»,- ասում է Հարությունյանը ու բոլորը նրան հիշեցնում են, որ սա այն իշխանությունն է, որը երևանյան իր հովանավորների հետ միասին, 44 օր շարունակ «հաղթում ենք» կարգախոսով մանիպուլացրել է հասարակությանը ու հետո գնացել է կապիտուլյացիայի։ Այլ խոսքով, նույնիսկ բովանդակային առումով՝ Հարությունյանի խոսքը հավատ չի ներշնչում։
Սա, իհարկե, ամենևին չի արդարացնում հայաստանյան որոշ շրջանակների քաղաքականությունը, որը միտված է ոչ այնքան իշխանության օբյեկտիվ քննադատությանը, որքան՝ նոր զիջումների համար տեղեկատվական ֆոն ստեղծելուն։ Եթե անգամ իշխանությունն աններելի կապիտուլյացիայի է գնացել, նրա դեմ քարոզչական նման «պատերազմը», մեղմ ասած, չի նպաստում հայկական շահերին։